Του Γιώργου Χ
Το Xylella fastidiosa είναι ένα αρνητικό κατά Gram, αερόβιο βακτήριο (της οικογένειας Xanthomonadaceae, της τάξης των Xanthomonadales) που αναπτύσσεται στον αγωγό ιστό των φυτών ξενιστών του. Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης του είναι περίπου 27 °C.
Το φυτοπαθογόνο βακτήριο Xylella fastidiosa
Εισέρχεται στον αγωγό ιστό(ξύλωμα, φλοίωμα) του φυτού όπου μετακινείται προς κάθε κατεύθυνση (και καθοδικά και ανοδικά). Οι αναπτυσσόμενοι πληθυσμοί του βακτηρίου περιορίζουν την μετακίνηση του νερού και θρεπτικών συστατικών στον αγωγό ιστό και
η ανάπτυξη των συμπτωμάτων σχετίζεται με υψηλό ποσοστό φραγμένου αγωγού ιστού(τα αγγεία του φυτού). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σταδιακή(ανάλογα με το ρυθμό φραγής των αγγείων του φυτού) τροφοπενία για το φυτό και κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα την εμφάνιση μακροσκοπικών συμπτωμάτων τροφοπενίας.
Τα ασθενή φυτά εκδηλώνουν μακροσκοπικά συμπτώματα μαρασμού, νέκρωσης (καψάλισμα) και ξήρανση του φυλλώματος, ακολουθούμενα τελικά από την πλήρη νέκρωση του φυτού.
Το Xylella fastidiosa μολύνει μεγάλο αριθμό ειδών φυτών που μπορεί τα συγκεκριμένα να ΜΗΝ είναι συμπτωματικά και να λειτουργούν έτσι ως πηγές μολύσματος για τα μυζητικά έντομα φορείς του που θα τα μεταφέρουν σε άλλα φυτά που μπορεί να εμφανίσουν ή να μην εμφανίσουν μακροσκοπικά συμπτώματα.
Οι φορείς του φυτοπαθογόνου βακτηρίου, ανήκουν σε δύο οικογένειες της τάξης των Ημιπτερων. Τις οικογένειες Cicadellidae και Cercopidae που κοινώς αποκαλούνται «τζιτζικάκια». Η μετάδοση γίνεται ταχύτατα, μέχρι 2 ωρών παραμονή και διατροφή του εντόμου σε μολυσμένο φυτό, χωρίς να μεσολαβεί κάποια περίοδος επώασης στον φορέα και το έντομο παραμένει μολυσματικό σε όλη την διάρκεια της ζωής του. Το φυτοπαθογόνο βακτήριο δεν μεταδίδεται στους απογόνους του εντόμου.
Το Xylella fastidiosa, που έχει χαρακτηρισθεί στην Ευρώπη ως φυτοπαθογόνο καραντίνας με ζώνη αποκλεισμού 10 χιλιομέτρων(χωρισμένο σε 2 ή και 3 μικρότερες ζώνες καραντίνας), έχει εμφανιστεί κυρίως στην Ιταλία αλλά έχουν υπάρξει και και κάποια κρούσματα στην Νότια Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Στις ΗΠΑ είναι γνωστό από τη δεκαετία του 80.
Έχει μεγάλο εύρος φυτών ξενιστών. Ο κυριότερος είναι η άμπελος (Vitis vinifera, V. labrusca, V. riparia) στην οποία προκαλεί την ασθένεια του Pierce, τα εσπεριδοειδή, η αμυγδαλιά, η μηδική, η ροδακινιά, η βερικοκιά, η δαμασκηνιά, οι βελανιδιές, διάφορα ζιζάνια (με πιο συνηθισμένο τον βέλιουρα - Sorghum halepense) και άλλα. ΅
Στην Ευρώπη όμως οι ξενιστές του είναι(μέχρι στιγμής) οι εξής κατά σειρά:
1) Κυρίως φυτά ελιάς, αμυγδαλιάς, πικροδάφνης και βελανιδιάς
2) Σε αμπέλι, εσπεριδοειδή και πυρηνόκαρπα
3) Σε καλλωπιστικά φυτά, σε δασικά φυτά και ζιζάνια
Στην Ιταλία που εμφανίστηκε( πιο συγκεκριμένα στην επαρχία Lecce της Περιφέρειας Απουλίας) για πρώτη φορά στην Ευρώπη το 2013 προσέβαλλε κυρίως Ελαιόδεντρα χωρίς αυτό να μειώνει την επικινδυνότητα του για άλλες καλλιέργειες. Αυτό διότι σε όσα περισσότερους ξενιστές μεταδίδεται τόσο περισσότερα έντομα γίνονται φορείς του μεταφέροντας το σε νέες καλλιέργειες.Γι΄αυτό το λόγο έχουν αποφασιστεί αυστηρά μέτρα καραντίνας σε περίπτωσης εμφάνισης του.
Επίσης, γίνονται σχολαστικοί έλεγχοι στα πιστοποιητικά του φυτικού Πολλαπλασιαστικού κυρίως αυτών που προέρχονται από χώρες που έχει εμφανιστεί κρούσμα. Στην Ελλάδα -αν κι έχουν περάσει 6 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση του στην Ευρώπη- μέχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί.
Το Xylella fastidiosa την στιγμή της προσβολής σε αγωγό ιστό φυτού βελανιδιάς. Εικόνα από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο του εργαστηρίου Φυτοπαθολογίας του Πανεπιστημίου του Kentucky
Εικόνα Ελαιόδεντρου στην Ισπανία με συμπτώματα χλώρωσης και αποφύλλωσης ως αποτελέσμα τροφοπενίας εξαιτίας της προσβολής του αγωγού ιστού του φυτού από το Xylella fastidiosa.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου