Σύνδεση γεωργίας με επιστήμη
Παρότι ο πρωτογενής τομέας της χώρας μας έχει όλες τις περγαμηνές για να καταστεί πραγματική ατμομηχανή της οικονομίας, η έλλειψη συνέργειας του αγροτικού κόσμου με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα φράζει τις διαύλους πρόσβασης σε επιστημονικά δεδομένα και αναχαιτίζει τις φιλόδοξες προσπάθειες των νέων αγροτών για εκμοντερνισμό της γεωργίας.
Πάνω στο επίμαχο αυτό θέμα τοποθετείται ο πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αγροτών Σερρών Παναγιώτης Γκιοργκίνης, ο οποίος καταθέτει τους προβληματισμούς και τις προτάσεις του για επανεκκίνηση της γεωργίας σε νέα βάση. Επ’ αυτού μάλιστα η Ένωση έχει αναλάβει μια σειρά εκδηλώσεων που αφορούν την σύνδεση αγροτών και επιστήμη και οργανώνει την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011 ημερίδα με θέμα «Επιστήμη & Νέοι Αγρότες»
Γιατί διοργανώνετε ως ΕΝΑ Σερρών την εκδήλωση στις Σέρρες και τι θέλετε να πετύχετε;
Διότι είναι στους καταστατικούς σκοπούς της Ένωσης Νέων Αγροτών Σερρών και διότι σε περιόδους εντάσεων-κρίσεων επιδιώκεται η μέγιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων μέσων, με χρήση κάθε εξέλιξης της επιστήμης και κάθε δυνατότητας της αγοράς.
Διότι οι Σέρρες είναι μια Περιφερειακή Ενότητα όπου ο αγροτικός τομέας είχε πάντοτε μια ιδιαίτερη βαρύτητα και συμμετοχή στην τοπική οικονομία.
Διότι την επιτακτική ανάγκη επιστημονικής στήριξης προσπάθησε η ΕΝΑ Σερρών να την προσεγγίσει πιλοτικά με το πρόγραμμα «Επιστημονική στήριξη Νέων Αγροτών». Μετά από σχεδόν 5 χρόνια συνεχών προσπαθειών τον τελευταίο 1,5 χρόνο η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς αναγνώρισε ότι θα έπρεπε να γίνει κάτι και για τους Νέους Αγρότες και βρήκε ως πιο πρόσφορο τομέα την Επιστημονική Στήριξη των Νέων Αγροτών.
Διότι αυτήν την στιγμή είναι σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τον ανασχηματισμό-συγχώνευση του ΕΘΙΑΓΕ, του ΟΓΕΕΚΑ ΔΗΜΗΤΡΑ, του ΟΠΕΓΕΠ και του ΕΛΟΓΑΚ.
Διότι η Ένωση Νέων Αγροτών Σερρών είναι θεσμικός φορέας (Νόμος 3147/2003, άρθρο 20) και ακόμα και αν οι τοπικοί ή εθνικοί φορείς δεν σέβονται επαρκώς τους νόμους της Ελληνικής Βουλής, εμείς οι ίδιοι, τα μέλη της Ένωσης Νέων Αγροτών Σερρών, ακόμα και για λόγους αυτοσεβασμού του θεσμικού μας ρόλου, πρέπει να αναζητούμε λύσεις και να συμμετέχουμε σε γόνιμο προβληματισμό και να προτείνουμε εφικτές λύσεις στα πραγματικά προβλήματά μας και ένα από όλα είναι το μεγάλο κενό στην στήριξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας, τμήμα του οποίου είναι η επιστημονική στήριξη.
Δεν είναι αυτονόητη η διασύνδεση επιστήμης και γεωργίας;
Καταρχήν επιθυμούμε την σύνδεση Επιστήμης και αγροτικού τομέα, όχι μόνο της γεωργίας. ΟΧΙ, στην σημερινή ελληνική πραγματικότητα τα αυτονόητα κατάντησαν ζητούμενα και επιθυμητά. Η αυτονόητη διασύνδεση δεν γίνεται αισθητή στους σημερινούς νέους αγρότες.
Αν επιστήμη είναι η καταγραφή μιας διαδικασίας-φαινόμενου, που όταν έχει τις ίδιες παραμέτρους παρουσιάζει τα ίδια εξαγόμενα, σίγουρα όλα τα συμβαίνοντα έχουν μια επιστημονική βάση. Το σημαντικό είναι η επισήμανση και καταγραφή τους, ώστε να κατανοήσουν οι εξειδικευμένοι τους μηχανισμούς και με έρευνα να προσφέρουν σε όλους εμάς, τους νέους αγρότες, νέες διεξόδους.
Σήμερα η μόνη διασύνδεση με τις εξελίξεις της επιστήμης είναι μόνο μέσω της αγοράς (φαρμακάδες, λιπασματάδες, εταιρείες εξοπλισμών κλπ), της οποίας όμως οι προτεραιότητες ίσως δεν συμπίπτουν με τις επιλογές των ανθρώπων, των πολιτών, των αγροτών.
Παλαιότερα η γνώση ήταν ενσωματωμένη στα ήθη και έθιμα, ακόμα και στις θρησκευτικές οδηγίες, από όπου όμως συστηματικά και μεθοδικά οι νεότεροι αποξενώνονται και καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες να αποξενωθούν. Για αυτό η διασύνδεση της επιστήμης, με τις σύγχρονες εκφράσεις της, είναι απαραίτητη, για να καλύψει μεταξύ άλλων και το κενό της ομαλής μετάβασης της τεχνογνωσίας από τους παλαιότερους στους νεότερους αγρότες.
Πιστεύετε από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας (π.χ. ΕΘΙΑΓΕ, ΤΕΙ, ΑΕΙ) ότι είναι εφικτή η συνεργασία με τον δημόσιο τομέα;
Φαίνεται ότι θα είναι πάρα πολύ δύσκολη αυτή η συνεργασία, αλλά είναι επιβεβλημένη, και οι νέοι και ιδιαίτερα οι νέοι αγρότες έχουν διάθεση για τα δύσκολα.
Σίγουρα υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις της σημερινής απαράδεκτης έλλειψης επικοινωνίας, έλλειψης επαφής και βέβαια απαράδεκτης έλλειψης συνεργασίας.
Θα ήθελα να κάνω πάνω σε αυτό μια-δυό σκέψεις.
Εγώ, ο έλληνας πολίτης, με τις δομές εκπροσώπησής μου, αποφάσισα να πληρώνω από το υστέρημά μου (ιδιαίτερα σήμερα) για να διαμορφώνω κάποιους εξειδικευμένους χώρους-φορείς για την εξυπηρέτησή μου. Και θέλω κατά περιόδους να αξιολογώ το έργο τους και να αποφασίζω τον αναπροσανατολισμό των δραστηριοτήτων τους.
Η εικόνα που έχουμε οι Νέοι Αγρότες είναι ότι σχεδόν «φοβόμαστε» να απευθυνθούμε σε μια από τις δομές (ΕΙΑΓΕ, ΤΕΙ. ΑΕΙ, ΓΕΩΤΕΕ κλπ) που εμείς έχουμε συστήσει για την εξυπηρέτησή μας, διότι έχουν οχυρωθεί πίσω από διαδικασίες, προνόμια και διαδρομές, που δεν είναι καθόλου φιλικές για πρόσβαση σε εμάς.
Επίσης μας παραξενεύει η απαίτηση ορισμένων δημόσιων λειτουργών, που αναζητούν πρόσθετες παροχές όταν μας προσφέρουν κάποιες από τις γνώσεις τους. Μας παραξενεύει, διότι ούτως ή άλλως έχουν εξασφαλισμένα κάποια έσοδα βιοπορισμού και οι σημερινές τους γνώσεις είναι αποτέλεσμα της βασικής εργασίας τους.
Από την άλλη μοιάζει σαν κάποιοι να έχουν σχεδόν αυτονομηθεί, και υπάρχουν σαν αυτοσκοπός, χωρίς να αισθάνονται την ανάγκη κοινωνικής αποδοχής και παρουσίασης του έργου που κάνουν για τους πολίτες. Μοιάζει σαν να έχει διαμορφωθεί μιας νέας μορφής «αυλή», όπως στις παλαιότερες αυταρχικές εξουσίες, όπου η εξουσία πήγαζε αυτόνομα από την ηγεσία. Οπότε όλοι οι υπηρέτες της εξουσίας ενδιαφερόντουσαν για να εξασφαλίζουν την εύνοια του Εξουσιαστή βασιλιά.
Σήμερα όμως η εξουσία λένε όλοι ότι, τάχα, πηγάζει από τους πολίτες. Αλλά δεν μας παρουσιάζεται το τι γίνεται στις κλιματιζόμενες αίθουσες και γραφεία των πολυάριθμων κέντρων γνώσης (ΕΘΙΑΓΕ, ΤΕΙ , ΑΕΙ κλπ), ούτε είμαστε σίγουροι ότι, ότι γίνεται, γίνεται για την εξυπηρέτηση του Έλληνα πολίτη, του Έλληνα αγρότη, του Νέου Αγρότη.
Μας ενδιαφέρει να βρεθεί ένα κανάλι επικοινωνίας και συνεργασίας με τους επιστήμονες-συνεργάτες μας, τους γεωτεχνικούς, που και αυτοί βρίσκονται σε μια δημόσια δομή του δημόσιου τομέα το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο.
Από την μέχρι τώρα εμπειρία μας πιστεύουμε ότι στο μέλλον πρέπει να υπάρχει χώρος στον δημόσιο τομέα μόνο για όσους θέλουν και μπορούν να συνεργαστούν με τους πολίτες και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Σε ποιους τομείς της γεωργίας χρειάζεται περισσότερο, ως αγρότες, τη στήριξη των επιστημόνων;
Όλος ο αγροτικός τομέας έχει ανάγκη επιστημονικής στήριξης.
Κάποτε υπήρχαν οι γεωργικές εφαρμογές σαν ένα ενδιάμεσος κρίκος σύνδεσης της επιστήμης με τον αγρότη. Σήμερα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχει ούτε μια πλατφόρμα επισήμανσης προβλημάτων ή ακόμα και αναζήτησης εστίασης στα πιο εφικτά ή αναγκαία από αυτά τα προβλήματα, αλλά ούτε και μια πλατφόρμα συζήτησης για την Αγροτική Πολιτική στην Ελλάδα.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σύγχρονος αγρότης είναι ένας επιχειρηματίας που παράγει, με πολλά ρίσκα, ένα ειδικό προϊόν-υπηρεσία που έχει άμεση σχέση με την ζωή-τροφή του ανθρώπου, κάθε πληροφορία που θα τον βοηθήσει σε αποτελεσματικότερες καλλιέργειες-εκτροφές (νέα καινοτόμα προϊόντα κατάλληλα στο οικοπεριβάλλον μας, νέες διαδικασίες προσαρμοσμένες στην ζήτηση, καταπολέμηση ασθενειών κλπ), σε αποτελεσματικότερη εποπτεία (εφαρμογές GPS, τηλεπισκόπηση, τηλεδιάγνωση, ρομποτική κλπ) και στην υποβοήθηση σωστότερης λήψης αποφάσεων είναι τομείς που θα έχουν πάντα ενδιαφέρον.
Σημειώνω με σημασία ότι καινοτομία είναι και μια νέα διαδικασία όπως πχ η δικτύωση ή ακόμα και ο συνεργατισμός, που υποφέρουν και τα δύο πάρα πολύ στην ελληνική πραγματικότητα.
Συνέντευξη στον Πέτρο Αλεξανδρή (agronews).
